Από το φαράγγι του Βουραϊκού περνά ο μύθος που θέλει τον Ηρακλή να τραβά μια μαχαιριά με το σπαθί του στη θέση «Πόρτες» κόβοντας στα δύο το βράχο που του έκλεινε το πέρασμα για να φτάσει κατ’ άλλους στον Ευρυσθέα, κατ’ άλλους στην αγαπημένη του Βούρα την κόρη της Ελίκης. Από τη Βούρα, πήρε το όνομά του ο Βουραϊκός, που οι αρχαίοι τον έλεγαν Ερασίνο. Άλλο όμως ο μύθος και άλλο ο νόμος της φύσης που δίνει στο μοναδικό αυτό φαινόμενο αξεπέραστη ομορφιά και στην περιοχή χιλιάδες τουρίστες καθώς έχει χαρακτηριστεί η θεαματικότερη σιδηροδρομική γραμμή των Βαλκανίων.
Η κοιλάδα του Βουραϊκού ήταν λίμνη όπως και όλη η περιοχή γύρω από τα Καλάβρυτα. Τα νερά της «αναζήτησαν» διέξοδο προς τη θάλασσα και «έπλασαν» το μεγαλόπρεπο αυτό φαράγγι το οποίο αργότερα παραδόθηκε στην ορμή του ομώνυμου ποταμού που το βαθαίνει χρόνια τώρα με τρόπο που θα ζήλευε και ο μεγαλύτερος γλύπτης.
Το φαράγγι του Βουραϊκού ξεκινά 3 χλμ. βόρεια του χωριού Κάτω Ζαχλωρού σε υψόμετρο 730 μέτρων και συνεχίζει παράλληλα με το ποτάμι διανύοντας απόσταση 20 χιλιομέτρων για να καταλήξει στο χωριό Διακοπτό, μια διαδρομή διάρκειας μιας ώρας.
Καταρράκτες χειμάρρων, σπήλαια με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, η πλούσια εναλλασσόμενη βλάστηση από πλατάνια, έλατα, ελιές και πικροδάφνες φτιάχνουν ένα πρωτόγονης ομορφιάς τοπίο μοναδικό στην Ελλάδα.
Αυτό το απροσπέλαστο μέρος το «δάμασε» με απόλυτο σεβασμό στη μοναδικότητά του, η τεχνολογία στις 10 Μαρτίου του 1896, όταν άρχισε το ταξίδι του ο οδοντωτός σιδηρόδρομος.
Η μεγάλη κλίση της γραμμής δεν επιτρέπει την κυκλοφορία ενός συμβατικού συρμού, γι’ αυτό ανάμεσα στις σιδηροτροχιές τοποθετήθηκε ένας οδοντωτός άξονας που επιτρέπει με τη λειτουργία ενός μηχανισμού, να ανέβει από το επίπεδο της θάλασσας στο σταθμό των Καλαβρύτων με υψόμετρο 750 μέτρα. Έχει το μικρότερο μήκος σε πλάτος γραμμών στην Ευρώπη (0,75 μ.). Σήμερα το τρενάκι με δυο μικρά βαγόνια και την ντηζελοηλεκτρική μονάδα στο κέντρο ξεκινά από το σταθμό του Διακοπτού ανηφορίζοντας προς τα Καλάβρυτα περνώντας στην αρχή από το ομαλό κομμάτι και συνεχίζει βγάζοντας τα δόντια του, μπαίνοντας στο πρώτο στένεμα της χαράδρας και την στάση στον οικισμό Νιάματα. Το τρενάκι με το όνομα Οδοντωτός περνάει από μικρά τούνελ όπου ανάμεσα στα μικρά ανοίγματα προλαβαίνουμε να διακρίνουμε στην απέναντι όχθη μεγάλη βραχοσκεπή με διαδοχικές σπηλαιώδεις αίθουσες, σε μια από τις οποίες οι σταλαγμίτες έχουν σχηματίσει όρθιες στήλες που μοιάζουν με μορφές παραταγμένες με σύνθεση δικαστηρίου (δικαστής, πρόεδρος και εισαγγελέας). Ο Οδοντωτός μαζεύει τα δόντια του στη στάση των Τρικλιών.
Η διαδρομή συνεχίζει σε άγρια τοπία με καταρράκτες και φτάνουμε στο πιο στενό σημείο της διαδρομής που λέγεται “Πόρτες” και το τρενάκι περνάει μέσα από σήραγγα. Ανηφορίζοντας ο Οδοντωτός βγάζει τα δόντια του και φτάνει στο σταθμό του Μεγάλου Σπηλαίου όπου βρίσκεται στον οικισμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Συνεχίζοντας τώρα πλέον την ομαλή διαδρομή του προς Καλάβρυτα αναπτύσσει ταχύτητα περνώντας από την στάση της Κερπινής και φτάνει στα Καλάβρυτα μέσα από τον ανοιχτό κάμπο.
Το τρενάκι συνεχίζει το ταξίδι του στο χρόνο χαρίζοντας υπέροχες στιγμές στους επιβάτες ξεκινώντας από το Διακοπτό και περνώντας από κροκαλοπαγή πετρώματα που προκαλούν ρίγη και δέος, μέσα από γέφυρες και σήραγγες αλλά και από μέρη όπου η γαλήνη απλώνεται κάτω από το αργόσυρτο αγκομαχητό του οδοντωτού. Τα στενότερα και ωραιότερα σημεία του φαραγγιού είναι στις θέσεις Νιάματα, Πόρτες, Τρικλιά, Σιφώνι και το «δικαστήριο», μια σπηλιά με σταλαγμιτικούς βράχους που μοιάζουν με αίθουσα δικαστηρίου. Ποτέ στη διάρκεια λειτουργίας του Οδοντωτού δεν έχει σημειωθεί ατύχημα.
Δίπλα από τις γραμμές του τρένου υπάρχει μονοπάτι που παλιότερα χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής, σήμερα η ίδια χάραξη έχει σηματοδοτηθεί με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4 που χρησιμοποιείται από πεζοπόρους Έλληνες και ξένους πεζοπόρους. Η διαδρομή για το κατέβασμα απαιτεί περίπου 6 ώρες και για το ανέβασμα περίπου 7 με 8 ώρες.
Κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Μαΐου διοργανώνεται από το Σύλλογο Ορειβασίας και Χιονοδρομίας Καλαβρύτων, το Πανελλήνιο Πέρασμα με τη συμμετοχή εκατοντάδων ορειβατών και πεζοπόρων.
ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΟΔΟΝΤΩΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΥ
Από Καλάβρυτα προς Διακοπτό:
09:28 Καθημερινά
12:27 καθημερινά
14:10 Σαβ/κα & Αργίες
15:30 καθημερινά
16:50 Σαβ/κα & Αργίες
Από Διακοπτό προς Καλάβρυτα:
08:10 Καθημερινά
11:15 καθημερινά
12:33 Σαβ/κα & Αργίες
14:12 καθημερινά
15:32 Σαβ/κα & Αργίες
Πληροφορίες:
Σταθμός Διακοπτού 2691 043206
Σταθμός Καλαβρύτων 2692 022245
Κέντρο εξυπηρέτησης πελατών ΟΣΕ 1110
Στους κατά τόπους σταθμούς του ΟΣΕ
Τιμή εισιτηρίου
9.50 euro
19.00 euro με επιστροφή επιστροφή
Ισχύουν τα Πολύτεκνα, φοιτητικά, παιδικά, συνδρομητικά εισιτήρια
Πηγή: www.kalavrita.gov.gr